We kregen zopas de jaarrapporten van 2020 van het hospitaal en van de gezondheidszone Katako-Kombe. Deze bevatten heel veel interessante informatie, onder meer over het impact van de coronapandemie op de activiteiten.
Er zijn aanwijzingen dat de epidemie deze sterk geïsoleerde regio niet bereikte. Dit is wel moeilijk te bewijzen omdat er geen testen beschikbaar zijn, maar er kwamen geen patiënten met acute ademnood of met reuk-of smaakverlies. Desondanks geraakte de bevolking in paniek bij het nieuws dat er een dodelijke epidemie aan de gang was in de hoofdstad et in de grootsteden in het Oosten van Congo. Dat tovenarij in het spel was werd wijd verspreid en complottheorieën doken gretig op. In een eerste reactie was er een toeloop van mensen naar de gezondheidscentra (Centres de santé) en vooral naar het ziekenhuis met de meest uiteenlopende klachten, die ze toeschreven aan Covid-19. Zoals gemeld in ons bericht van maart 2020 hebben we toen, ism met Memisa en Artsen Zonder Vakantie, zeer snel middelen ter beschikking gesteld om preventieve acties te ondernemen en voorbereid te zijn op een eventuele lokale doorbraak. Er werden in ijltempo opleidingen gegeven aan de gezondheidswerkers over de te nemen distanciëringsregels en hygiënische maatregelen, er werden mondmaskers vervaardigd door lokale naaisters en de bevolking werd objectief geïnformeerd en gesensibiliseerd via lokale radio’s en via een voorstelling van de theatergroep van het ziekenhuis. Er werd erover gewaakt dat het hospitaal en de centres de santé beschikten over ontsmettingsmiddelen en voldoende antibiotica; het ziekenhuis beschikt over de mogelijkheid om aan drie patiënten zuurstof toe te dienen.
Het vervoer was de grootste struikelblok voor een aantal routine activiteiten, die door het stilleggen van het vliegverkeer door de overheid gedurende enkele maanden in het gedrang kwamen. Bepaalde vaccins kwamen niet meer toe, stocks van essentiële medicijnen en van brandstof geraakten leeg, wisselstukken ontbraken. Dit komt ook tot uiting in bepaalde statistieken: de vaccinatiecijfers, die steeds heel hoog liggen, liepen tijdelijk terug, het aantal raadplegingen stagneerde omdat onder meer de medicatie tegen malaria, de meest voorkomende reden om te consulteren, tijdelijk niet beschikbaar was. Enkele motoren, die nodig zijn om de centres de santé te bevoorraden en te evalueren, geraakten in panne door gebrek aan wisselstukken; gelukkig bleven de motor-ambulances rijden om urgenties te vervoeren naar het ziekenhuis en liepen hierdoor bijv. het aantal keizersneden niet terug. Na enkele maanden kwam de bevoorrading opnieuw op gang en konden alle activiteiten opnieuw normaal verlopen.
Alle buitenlandse missies werden afgelast: twee missies van Artsen Zonder Vakantie (pediatrie en spoed), een oftalmologische missie, een missie Ziekenhuis voor Ziekenhuis (ism Maria Middelares Gent), een evaluatiemissie van Memisa.
Desondanks bleef het ziekenhuis bijzonder goed presteren. Mede “dank zij” de vrees voor Corona nam het aantal consultaties sterk toe, wat ook een impact had op andere diensten zoals het labo, de echografie, de radiologie en zelfs op het aantal hospitalisaties voor aandoeningen die gedetecteerd werden bij de consultaties. Veel patiënten kwamen van ver buiten de gezondheidszone omwille van de toenemende reputatie van het ziekenhuis; de bevolking lijkt meer en meer vertrouwen te hebben in het ziekenhuis van Katako-Kombe dat stilaan de (terechte) reputatie heeft te beschikken over een goede directie, competente en dynamische dokters, beter gevormd personeel dan elders, behoorlijk wat materiaal, een constante stroomvoorziening via zonnepanelen beschikt en daarenboven een degelijke kwaliteit kan garanderen tegen een lage prijs. Het uiteindelijke financiële bilan overtrof de verwachtingen. Dit is uiteraard hoopgevend voor de toekomst, temeer daar het ziekenhuis sinds recent beschikt over een volwaardige chirurg en een goed opgeleide verpleger anesthesist. Wat niet wegneemt dat er nog veel werk is aan de winkel om de toestand te verbeteren.
Spijtig genoeg hebben twee jonge dokters, na enkele jaren werk, het ziekenhuis verlaten. Interne brain drain is een goed gekend fenomeen in afgelegen gebieden waar men snel kan bijleren maar waar het leven moeilijk is, vooral voor de partner en de kinderen. Men laat de kans niet liggen als men, mede dank zij de opgedane ervaring, naar een grootstad kan verhuizen, een specialistische opleiding kan volgen of voor een internationale organisatie kan werken. Intussen lopen vier jonge dokters, die de lokale taal en cultuur kennen, stage in het ziekenhuis en is het de bedoeling hiervan twee te selecteren om de afwezigen te vervangen.
Yves Kluyskens