Momenteel zijn we hier in back to base modus met het coronavirus dat onze maatschappij in een wurggreep houdt. Gelukkig leven we in een land met een gezondheidszorgsysteem dat de epidemie wellicht aankan.
Maar wat zou geschieden mocht het virus in Congo toeslaan? Wat zou er concreet gebeuren in een regio zoals Katako-Kombe?
Er zijn aanwijzingen dat het virus niet gedijt in warme landen, maar misschien is dit een voorbarige vaststelling en kan dat veranderen, mocht bijv. een mutatie optreden. De demografische structuur van de bevolking zou een pluspunt kunnen zijn gezien het virus niet echt gevaarlijk blijkt te zijn voor gezonde kinderen en de ouderen, de grootste risicogroep bij ons, er een heel kleine minderheid van de bevolking vertegenwoordigt. Maar heel wat kinderen in Congo hebben een verminderde immuniteit omwille van chronische ondervoeding: 40 % van de kinderen onder 5 jaar lijdt aan zogenaamde stunting, dwz dat zij te klein zijn voor hun leeftijd door een chronisch tekort aan evenwichtige voeding en herhaalde infecties; een kleiner percentage lijdt aan zichtbare ondervoeding of wasting, uitgemergelde kinderen zoals we die uit beelden in de media kennen en die extreem gevoelig zijn voor elke infectie. Het zou dus wel kunnen dat in absolute cijfers jonge kinderen de belangrijkste risicogroep wordt. Men zou dan toestanden kunnen meemaken zoals we die tot enkele jaren geleden (voor de veralgemeende vaccinatie) meemaakten, waar bij een epidemie van mazelen 10 à 20 % van de jonge kinderen overleden. Ook zwangere vrouwen zouden een risicogroep kunnen zijn als ze ondervoed zijn; zwangeren hebben sowieso een lagere immuniteit, wat toeneemt bij ondervoeding. Patiënten met aids en tuberculose vormen ook een belangrijke risicogroep.
Mocht het coronavirus in Katako Kombe toeslaan zou men wellicht een ander beeld hebben dan bij ons en men is er met de huidige middelen zeker niet tegen bestand. Zelfs al is basisgezondheidszorg behoorlijk georganiseerd in de gezondheidszone Katako-Kombe zijn de middelen niet aanwezig om in het ziekenhuis zwaar zieke patiënten die hoog technologische apparatuur nodig hebben op te vangen. Maatregelen om de mensen in quarantaine de houden of onderlinge contacten te vermijden zijn omwille van het lage scholingsniveau , de beschikbare communicatiemiddelen en culturele gewoontes moeilijk. Dit zagen we reeds bij de indijking van de ebola-epidemie in sub-Sahara Afrika.
Spijtig genoeg diende een missie pediatrie van Artsen Zonder Vakantie, die in april geprogrammeerd was, noodgedwongen uitgesteld te worden.
Intussen komen de jaarrapporten van 2019 binnen. Hieruit leert men dat de evolutie van het project volgens schema en naar wens verlopen is. Belangrijke aanwinsten waren een satellitaire internetverbinding die de communicatie enorm verbetert, het opstarten van een motor-ambulance programma ism de provincie Oost-Vlaanderen en de volledige dekking van het ziekenhuis door zonne-energie.
We hopen dat de huidige crisis en haar financiële repercussies onze donoren niet zullen afhouden om ons verder te steunen. We hebben die echt nodig om de verworvenheden te bestendigen en het project verder uit te bouwen.
Yves Kluyskens