Recent verbleef ik twee weken in Katako-Kombe. Na drie jaar afwezigheid was het tijd om de resultaten te evalueren van het voorbije vijfjarenprogramma van Memisa en Artsen Zonder Vakantie en om het nieuwe programma 2022-26 ter plaatse voor te stellen. Ik was begeleid de verantwoordelijke bij Memisa in België voor de opvolging van het project, Virginia Napoli, en de medische coördinator van Memisa in Congo, dokter Jean-Clovis Kalobu.
Het werd een zeer grondige en professionele evaluatie. De conclusie van dokter Kalobu, die sinds lang de 25 analoge projecten opvolgt voor Memisa, was dat het ziekenhuis goed functioneerde en tot de allerbeste behoort; de evaluatoren waren onder de indruk van het niveau van het personeel, van de infrastructuur en van het beleid. Artsen Zonder Grenzen, die ter plaatse was omwille van een mazelenepidemie in de streek, was lovend over de organisatie van het ziekenhuis en het opleidingsniveau van het personeel van de kinderafdeling.
Dit is het resultaat van twintig jaar ononderbroken steun, talrijke opleidingen, missies van Artsen Zonder Vakantie, een strikte financiële opvolging, een langetermijn visie en de inzet en het enthousiasme van de lokale partners. De Belgische Ontwikkelingssamenwerking, de jumelage tussen Maria Middelares Gent en het ziekenhuis van Katako-Kombe, de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen, van stichtingen, service clubs en van zovele trouwe private donoren hebben dit mogelijk gemaakt. Deze steun blijft nodig willen wij het project verder uitbouwen. Prioritair dit jaar, naast de klassieke thema’s, zijn de bouw van een postoperatieve afdeling, het aanboren van drinkbaar water en een vervanging van de batterijen van het systeem op zonne energie van het ziekenhuis.
Het beheer van de gezondheidszone Katako-Kombe bleek de laatste jaren minder goed te scoren dan voordien. Hierbij ligt de hoofdoorzaak bij de lokale politici die een aantal van onze beste medewerkers hebben gemuteerd en vervangen door professioneel zwakkere personen; we zullen pogen via sensibilisering hieraan iets te veranderen. Het ziekenhuis heeft van dergelijke problemen veel minder last omdat het meer autonoom kan beslissen over aanwervingen en het beleid.
Het grootste probleem tijdens de missie was de erbarmelijke toestand van de wegen, quasi onbruikbaar omwille van de erosie door hevige regens; de verplaatsingen hebben ons veel tijd en energie gekost. De aanhoudende stortregens passen bij de klimaatverandering waarvan ook Afrika het slachtoffer is. Ik hoor de laatste jaren de lokale boeren toenemend klagen over de teloorgang van het stabiele patroon van afwisselende regen- en droge seizoenen, dat nu hun planning en oogsten overhoop gooit.
Yves Kluyskens