Van 28 oktober tot 10 november verbleef een missie van Artsen Zonder Vakantie (AZV) in Katako-Kombe (KK). Voor Herman Devriendt, chirurg, was het zijn 21^e en laatste missie in KK. Hij was vergezeld door Pierre Lavry, anaesthesist, en Geert Luyck, gynaecoloog; beiden hadden eerder reeds aan AZV-missies in KK deelgenomen; verder waren er twee Congolese medewerkers, een klinische biologe en een biomedisch ingenieur. Ten slotte kwam Pius Wonga; de ploeg vervoegen hij is zelf afkomstig uit KK en beëindigt zijn opleiding in chirurgie aan de Universiteit van Lumbumbashi, waarna hij zich in KK zal vestigen (tegen de half 2020).

Uit de missieverslagen kan men vernemen dat er hard werd gewerkt om alle patiënten op te vangen, de operaties vlot verliepen, de postoperatieve zorgen goed georganiseerd waren, het laboratorium en het moederhuis zeer behoorlijk functioneerden; een aantal medische toestellen en accessoires werden hersteld. Meer dan de helft van de patiënten kwam van meer dan 150 km ver.

Een deel van de medicatie kwam slechts na één week toe, de archivering van de dossiers blijft problematisch, voor de sterilisatie heeft men zijn plan moeten trekken met oudere methodes (kookpotten, poupinel) gezien de autoclaaf aan herstel toe was en het vervangstuk niet beschikbaar was, het voorraadbeheer is aan verbetering toe, de operatiescharen moeten vervangen worden.  Dokter Pius Wonga gaf een zeer professionele indruk, heeft heel wat ingrepen uitgevoerd de operatiescharen zijn waarbij hij onderricht gaf aan de lokale artsen en kon na het vertrek van de Belgische ploeg de patiënten die laattijdig waren aangekomen verder zelf opereren. Globaal was de sfeer heel goed en was iedereen het eens dat het een geslaagde missie was.

Deze maand verbleef een missie oftalmologie andermaal twee weken in Katako-Kombe. De voorbereiding ter plaatse, waaronder de recrutering van patiënten die soms honderden kilometers afleggen om verzorgd te worden, verliep optimaal. Hierdoor kon iedereen die zich aanbood geholpen worden.

Hierbij een kort verslag van dokter Herman Burvenich.

Zesde oftalmologische missie Katako-Kombe

Op 6 oktober 2019 vertrokken  wij , Herman Burvenich (oogarts) en Paul Van Den Berghe (verpleger), in naam van Oftalmo-Sankuru naar Katako-Kombe.

Ditmaal werden wij vergezeld door een Congolese oogarts, dr Socrate Kapalu, medisch directeur van het oogziekenhuis Mwangaza in Kolwezi. De ngo Licht Voor De Wereld is de oprichter en bezieler van dit ziekenhuis, naast reeds gebouwde oogziekenhuizen in Lubumbashi, Likasi en Mbuji Mayi.

De organisatie is zeer performant en leidt ook zijn eigen oogartsen op. Ze zijn zeer bekwaam en behoren eigenlijk tot de top in Congo. Bewijze hiervan het resultaat van 14 dagen missie: ondanks vele technische problemen een eindresultaat van 320 consultaties en 120 ingrepen waaronder 110 cataract extracties met lensinplantatie.

Wij landden dinsdag 22 oktober om 5 h ’s morgens op Zaventem met opnieuw een dosis goed gevoel in de verdere hoop dat plaatselijke Congolese oogartsen stilaan de taak op zich zullen nemen.

Op 1 september had de 15^e happening tvv het project in Katako Kombe plaats. Eens temeer was het een succesvolle dag dank zij de perfecte organisatie, de inzet en het enthousiasme van een vijftigtal vrijwilligers, de 550 deelnemers, met de aanwezigheid van personaliteiten uit de politieke en ngo wereld, van fondsen, service clubs en individuen die het project sponsoren en vooral van de elk jaar groeiende groep deelnemers van Maria Middelares Gent. Dit alles oogt goed voor de toekomst en de bestendiging van het project.

Kristin Neutjens, Sarah Hanssens en Yves Kluyskens, die recent op missie gingen naar het jumelageziekenhuis in Katako Kombe in het kader van het initiatief Ziekenhuis voor ziekenhuis van Memisa namen allen het woord.

Het project in Katako Kombe mag met enige trots terugblikken op de realisaties van het laatste jaar: herstelwerken aan de operatiezaal, voltooiing van de bouw van twee gezondheidscentra, bouw van een guest house voor onder meer externe missies, aankoop van medisch materiaal, installatie van een tandartscabinet, aankoop van fietsen, twee motoren en invoering van een motor-ambulance voor het transport van urgenties en zware zieken, aanwerving van een ingenieur elektromechanica, steun aan de opleiding in anaesthesie een verpleger enz..

Nu reeds kunnen we de volgende bbq aankondigen op zondag 6 september 2020 op dezelfde locatie.

Yves Kluyskens

In juli had een missie van Artsen Zonder Vakantie (AZV) plaats in het ziekenhuis van Katako-Kombe (KK). Op zichzelf geen wereldnieuws gezien dit de twintigste keer was dat AZV een missie uitstuurde naar KK. Uitzonderlijk was dat het de tweede missie was die volledig werd verricht met Congolese dokters en verpleegkundigen; de eerste had plaats in oktober 2018 toen een klassieke missie (met een Belgische ploeg) diende afgelast te worden omwille van de onzekerheid in het kader van de verkiezingen.

Hierbij behoort het ziekenhuis van KK tot de instellingen waar degelijke proefprojecten van AZV, dus met lokale professionelen, worden uitgevoerd. Zoals de eerste missie kende de txeede een groot succes. AZV zorgt hierbij voor de logistiek (reizen, materiaal, medicatie). Voordelen van dergelijke missies zijn een betere culturele inbedding, een vlotter contact met de patiënten zonder taalbarrières, de soms vlottere overdracht van bepaalde kennis, het respect voor de Afrikaanse collega’s die -eindelijk- naar waarde worden erkend, de bevordering van de zelfredzaamheid en autonomie.

Dit neemt niet weg dat in de toekomst nog missies AZV zullen georganiseerd worden in KK met Belgische of gemengde ploegen.

De zomermaanden juli en augustus staan ook in het teken van de voorbereiding op ons jaarlijks mega-evenement, de bbq ten voordele van het gezondheidsproject in Katako-Kombe en die doorgaat op 1 september.

Inschrijven

Kan via deze link.

“Eind maart was het eindelijke zover! Gepakt en gezakt, met ons paspoort en visum bij de hand, vertrokken we met ons drieën (Yves, Kristin en ik) voor het groot avontuur: de inleefreis naar Katako-Kombe”, vertelt Sarah Hanssens, verpleegkundige van het ziekenhuis AZ Maria Middelares Gent.

“Tijdens de reis werden we overspoeld met indrukken, kwamen we op een zeer directe manier in contact met de lokale bevolking en hun leefwijze en cultuur, bezochten we zeer afgelegen plaatsen waar de tijd is blijven stilstaan en werden we uitgedaagd om onze grenzen te verleggen zodat we onszelf soms tegenkwamen. Het werd voor mij de meest leerrijke reis die ik beleefde en waarschijnlijk ooit zal maken. Dit onder meer dankzij Dr. Kluyskens, Yves, die het project sinds jaren opvolgt en ons ontzettend veel en boeiende uitleg gaf over de evolutie, de structuur en werking en de valkuilen van de gezondheidszorg in Congo, meer bepaald in het Sankuru-gebied, waar Katako Kombe gelegen is. We kwamen in contact met verschillende mensen, ieder met hun eigen levensverhaal, en kwamen op zeer diverse plaatsen, van de dichtbevolkte en luidruchtige hoofdstad Kinshasa tot in dorpjes in het diepe oerwoud waar ze slechts één keer per jaar een auto zien voorbijrijden.”

Volwaardig ziekenhuis

Zo sprak Sarah onder meer met Joseph, die sinds 2007 in het ziekenhuis van Katako-Kombe werkt als hoofdverpleegkundige op de afdeling chirurgie. “De staat van het ziekenhuis was toen rampzalig, op het randje van instorten. Het aantal patiënten dat zich hier toen liet behandelen, was zeer laag, mede door de vele infecties die zich voordeden door een gebrek aan hygiëne. Dankzij de steun van Memisa en het Ziekenhuis voor Ziekenhuis-netwerk werden de gebouwen verstevigd en uitgebreid  met onder andere een sterilisatieafdeling, een apotheek, een dienst urgentie, de pediatrie, een dienst postoperatieve zorg, kinesitherapie, voedingsspecialisten, een laboratorium, een dienst radiologie etc., kortom alles om hier een volwaardig ziekenhuis van te maken.”

Sensibiliseren met theater

Ook Kristin Neutjens, kinesiste in Maria Middelares,  blikt terug op een reis “die nog lang zal nazinderen.” “In Kinshasa woonden we een atelier bij, georganiseerd door Memisa voor de lokale verantwoordelijken van hun projecten in Congo. Er ontstonden pittige discussies over de rol van de vrouw, het milieu, HIV, medicatie, TBC,… Interessant om vast te stellen dat deze actuele onderwerpen heel anders worden beleefd dan bij ons.”

“In Katako-Kombe maakte het ziekenhuispersoneel overuren om ons hartelijk te ontvangen. Als welkomstgeschenk kregen we een levende geit, die we Bernadette doopten, en twee kippen.

Voorts trokken we door de brousse, naar ver afgelegen gezondheidscentra waar de mensen terechtkunnen voor eerste zorgen en eventuele doorverwijzing naar het ziekenhuis in Katako Kombe. ‘s Avonds verwenden lokale jeugdgroepen ons met zang en dans. Een theatergroep, waarvan veel personeelsleden deel uitmaken, toonden ons hoe ze de mensen kunnen sensibiliseren rond HIV, en de educatie van de meisjes.”

“Na een spannende terugreis, met hevige onweders, omvergevallen bomen die de weg versperden, vertragingen en dreigende annulering van binnenlandse vluchten, kwamen we terug aan in België. Ik kijk met veel tevredenheid en toch ook heimwee terug op deze fantastische reis.”

In maart-april gingen Kristin Neutjens, kinesiste, Sarah Hanssens, verpleegkundige, en Yves Kluyskens, arts, voor nagenoeg drie weken op inleefmissie naar Katako Kombe in het kader van het initiatief van Memisa ‘Ziekenhuis voor Ziekenhuis’, in casu het jumelageproject tussen Maria Middelares (Gent) en het ziekenhuis van Katako Kombe.

Na een deelname aan een atelier over gender en ontwikkeling bij Memisa in Kinshasa werd het in Katako Kombe een kennismaking met alle facetten van het gezondheidsproject, waarbij kennismaking met het ziekenhuis en er intens meewerken met de lokale medewerkers, een bezoek aan gezondheidscentra diep in het oerwoud, ontmoetingen en gesprekken met de gezondheidswerkers en met de bevolking, emotionele ervaringen, feestelijke ontvangsten, moeilijkheden met de wegeninfrastructuur en onzekere vluchten ruim aan bod kwamen. Een regelrechte onderdompeling in de lokale realiteiten en cultuur.

Meer verslagen over deze rijke missie volgen nog op de website.

Yves Kluyskens

Op 21 maart vertrekt een inleefmissie naar Congo in het kader van de jumelage van Maria Middelares (MM) Gent met het ziekenhuis Katako-Kombe (KK). Drie personen verbonden met MM nemen aan deze missie mee: Kristin Neuntjens, kinesiste, Sarah Hanssens, verpleegkundige en Yves Kluyskens, arts.

Deze missie wordt georganiseerd in het kader van Ziekenhuis voor Ziekenhuis, een initiatief/netwerk van Memisa. Dit is opgericht in 2004 en MM Gent is een actief lid sinds 2005.

Binnen dit netwerk engageren Belgische ziekenhuizen zich om hun patiënten, bezoekers en personeel te sensibiliseren voor de grote problemen van toegang tot kwaliteitsvolle basisgezondheidszorg in bepaalde Afrikaanse landen. Een goede manier om kennis te maken met de realiteiten op dat gebied zijn inleefmissies met gemotiveerde personen van het jumelageziekenhuis.

De eerste inleefmissie van MM Gent naar KK ging door in 2015 met professor Pascal Verdonck, directeur van MM,  Katrien Vandaele, hoofdverpleegkundige en Yves Kluyskens. In navolging hiervan kwam in MM een hele dynamiek en golf van sympathie op gang, met allerhande initiatieven, teksten in de onthaalbrochure en Personeelskrant van MM, in publicaties van Memisa, tijdschriften en op de website. Er kwam ook financiële en materiële steun van velen. De naam van het jumelageziekenhuis is intussen niemand onbekend in MM.

Na de missie wordt verder gerapporteerd op de website.

Realisaties in Katako-Kombe in 2018. 

Naast de verdere uitbouw van basisgezondheidszorg werden de volgende activiteiten verricht in 2018 dank zij subsidies van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, van de Provincie Oost-Vlaanderen en giften van Maria Middelares en de talrijke donoren op de rekeningen van het project bij Memisa en de Jan Steyaert Stichting.

Herstelling van de muur van de operatiezaal die op instorten was.
Start van de bouw van een guesthouse en van een bureel voor de projectverantwoordelijken.
Kleine herstelwerken aan gebouwen van het ziekenhuis die aan erosie leden.
Herstel incinerator van het ziekenhuis.
Voltooiing van de bouw van twee gezondheidscentra.
Aanleg van twee waterbronnen.
Installatie van een tandartskabinet.
Ingebruikname van de nieuwe 4×4.
Aankoop van 16 fietsen, twee motoren en één motorambulance.
Aankoop van een koelkast voor het laboratorium en één voor de apotheek.
Ingebruikname van een spectrofotometer in het laboratorium.
Aankoop van medisch materiaal.
Opsturen van medisch materiaal en uniformen vanuit Maria Middelares Gent.
Herstelwerken aan twee belangrijke toegangswegen naar het ziekenhuis en aankoop van het nodige materiaal hiervoor.
Aankoop van een PC.
Aankoop van een fonie voor een gezondheidscentrum.
Aanwerving van een ingenieur elektromechanica.
Terugkeer van de hoofdlaborante na drie jaar extra opleiding in Kinshasa.
Steun aan het tweede jaar opleiding in anesthesie (in Bukavu) van een verpleger.
Opleidingsmissie van een professionele vroedvrouw uit Kinshasa in het moederhuis (2 maanden).
Opleidingsmissie van een professionele verpleger uit Kinshasa in de pediatrie en spoed (3 maanden).
Twee missies van ngo Artsen Zonder Vakantie (chirurgie, gynaecologie, verpleegkunde).
Missie van ngo Oftalmo Sankuru (ism Light for The World).

Evaluatiemissie van het project door dr Yves Kluyskens.

Giften voor het project kunnen als volgt verricht worden: 

Giften met fiscaal attest:

Memisa Katako-Kombe
BE79 8805 6167 7133

Giften zonder fiscaal attest:

Steyaert Stichting
BE12 8900 1462 4092

Vermelding: Katako Kombe

Enkele weken geleden verscheen via een korte video een campagne van drie Belgische ngo’s (Memisa, Artsen Zonder Vakantie en Dokters van de Wereld) over problemen met stroom- en watertoevoer in Congolese ziekenhuizen ‘Ondenkbaar in België, de realiteit in DR Congo’,. Deze vindt u ook op onze website en raden we u aan eens te bekijken. Het is een interpellerende video, maar slechts het topje van de ijsberg, vooral in rurale ziekenhuizen. Aansluitend hierop heet dokter Yves Kluyskens een artikel geschreven waarin hij de toestand in rurale Congolese ziekenhuizen  uiteen zet. U kunt het artikel lezen in de rubriek te lezen.

Bij deze wensen we voor alle lezers het allerbeste in 2019, evenals hoop voor Congo, voor de mensheid en het klimaat.

Ondanks een zeer gespannen sfeer in Congo omwille van alle onzekerheden omtrent de verkiezingen, die normaal gezien zouden doorgaan eind december, blijven het ziekenhuis en de gezondheidszone in Katako-Kombe hun werk verder verrichten volgens schema. Rond Katako-Kombe blijft het rustig maar de ritten binnen de grotere regio worden beperkt omwille van de onveiligheid. Deze laatste heeft ook een impact op het aantal patiënten die in normale omstandigheden van heinde en ver naar het ziekenhuis komen omdat zij vertrouwen hebben in de diensten die er verleend worden; onrechtstreeks heeft dit ook een terugslag op het inkomen van het ziekenhuis; en ook van de ziekenhuismedewerkers, die deels van een premie op die inkomsten leven. Iedereen hoopt dat de rust zo snel mogelijk terugkomt in het land.